Brief aan meneer Rutte: laat jonge moeders niet aan hun lot over!
Sommige moeders beleven een pittige kraamtijd en dat vaders maar twee schamele dagen verlof krijgen, helpt dan niet mee. Janneke is het zat en schrijf een brief aan Mark Rutte.
Lees ook: Nooit meer papadag! Want papa wil gewoon altijd vader zijn.
Beste heer Rutte,
Er moet me iets van het hart. Tijdens de huidige formatie heeft uw partij aangegeven uitbreiding van het vaderschapsverlof ‘niet nodig’ te vinden, ook al was het inmiddels demissionaire kabinet er voorstander van. Het plan is door de VVD als ‘controversieel’ bestempeld en is daarmee voorlopig van de baan. En dat terwijl het UWV had aangegeven de nieuwe regeling alleen per 2019 te kunnen laten ingaan als het voorstel afgelopen week behandeld zou worden, aangezien het de nodige voorbereidingstijd met zich meebrengt. Terwijl het kabinet bovendien had aangegeven dat vaders die direct na de geboorte van hun kind verlof nemen, meer betrokken zijn bij de opvoeding. Ook ging het kabinet ervan uit dat uitbreiding van het vaderschapsverlof een positief effect zou hebben op de verdeling van arbeid- en zorgtaken en een meer evenwichtige positie van mannen en vrouwen op de werkvloer.
Nu vraag ik me eerlijk gezegd af of die paar dagen het verschil gaan betekenen in een evenwichtigere verdeling tussen vaders en moeders, maar het was in elk geval een stap in de goede richting. Helaas is het plan door uw toedoen nu in één keer van tafel geveegd. Waarom, beste meneer Rutte, vond u zoiets belangrijks eigenlijk onnodig? Naar ik begrepen hebt vond uw partij dat het plan een groot beslag op gemeenschapsgeld zou kunnen gaan leggen. Geld dat in uw ogen blijkbaar nuttiger besteed kan worden. Maar wat is er nu eigenlijk belangrijker dan een nieuw leven direct na de geboorte een goede start te geven? Om kinderen te laten voelen dat zowel papa als mama er voor hen zijn? Om vaders de kans te gunnen hun gezin te steunen en een band met hun kind te krijgen, zodat ze later een sterk voorbeeld voor ze kunnen zijn?
U hebt zelf geen kinderen. In een interview met Libelle gaf u aan dat u het niet zo erg vindt dat dat spitsuur aan u voorbijgaat. Dat zelfs uw neefjes en nichtjes u niet zo vaak zien en dat u niet erg goed bent in cadeautjes kopen: u geeft liever geld. Ik begrijp dus wel dat het hele vaderschapsverlof een ver-van-uw-bed-show is. Het is wellicht moeilijk voor te stellen hoe wezenlijk en intens belangrijk zo’n nieuw leventje voelt dat je zelf hebt voortgebracht en hoe al het andere daarbij in het niet valt. En dat je, hoeveel je ook houdt van je pasgeboren kind, vaak het gevoel kunt hebben dat je als ouder tekortschiet. Om het allemaal iets concreter te maken een korte samenvatting van mijn kraamtijd. Mijn vriend had twee weken vakantie opgenomen om zoveel mogelijk van de geboorte van onze tweeling mee te krijgen (dat tweelingouders sowieso te weinig verlof krijgen is trouwens een ander belangrijk punt, maar daarover graag een andere keer), voordat hij weer fulltime aan de slag moest. Daarnaast nam hij al zijn overgebleven vrije dagen op om mij van en naar het ziekenhuis te vervoeren, aangezien ik kampte met een ontstoken keizersnede. Na drie maanden waarin ik nauwelijks kon lopen en intussen toch merendeels in mijn eentje voor onze tweeling zorgde, kon ik opnieuw onder het mes. Het spijt me dat ik nu in details ga treden, maar ik wil graag een zo duidelijk mogelijk beeld schetsen van onze situatie. Nadat mijn wond in het ziekenhuis opnieuw was opengesneden, werden wij weer naar huis gestuurd met een zakje met gaasjes en verband. Mijn vriend moest twee keer per dag de wond verzorgen zodat deze niet te snel dicht zou gaan: hij moest met een pincet steriel gaas in een wond met de diepte van mijn pink proppen, en dat moest ik er dan zelf een halve dag later weer uittrekken. Allemaal zonder verdoving uiteraard. Ik heb de pijn die dat opleverde ver weggedrukt, maar ik weet dat ik op een gegeven moment heb geroepen: “Dit doet meer pijn dan een wee!” En reken maar dat die pijn doen, meneer Rutte.
Terwijl mijn vriend en ik thuis doktertje speelden, lagen op de achtergrond onze twee baby’s te huilen, die beiden te vroeg geboren waren en kampten met allerlei opstartproblemen waarmee ik u niet zal vermoeien. De volgende ochtend, na een gebroken nacht, moest mijn vriend dan weer naar zijn werk, want de plicht riep. Huilend heb ik bij de huisarts en het Consultatiebureau gezeten om te vragen of er niet iets van hulp kon komen, maar helaas is de maatschappij niet ingericht op het verlenen van hulp als de kraamzorg eenmaal is vertrokken. Vanaf dat moment moet je het zelf maar zien te rooien. Zoveel hulp als je krijgt tijdens je zwangerschap, zo weinig hulp is er voorhanden als je kinderen eenmaal twee weken oud zijn, ongeacht hun gezondheidstoestand – of die van jezelf. Het zal wel vallen onder het door u uitgevonden begrip ‘mantelzorg’. Waarbij er voor het gemak maar van wordt uitgegaan dat wie in slechte gezondheid verkeert, toch nog de energie heeft om een mantelzorgnetwerk uit de lucht te toveren. Ook als de meest voor de hand liggende mantelzorgers – in mijn geval – de zeventig al zijn gepasseerd en zelf niet meer in de beste gezondheid verkeren.
Het zou allemaal best te behappen zijn geweest, als ik een partner had gehad die langere tijd aan mijn zijde had kunnen staan. Die samen met mij ervoor had kunnen zorgen dat onze kinderen een zo goed mogelijke start in het leven hadden gekregen. Ik heb ze alles gegeven wat ik kon, binnen de gegeven omstandigheden. En mijn vriend deed dat ook, zodra hij thuiskwam uit zijn werk. Maar het leverde ons wel bijna een burn-out op. Terwijl ik uiteindelijk eigenhandig hulptroepen wist in te schakelen via een hulpgroep op Facebook, was mijn vriend inmiddels ook de uitputting nabij. Op zijn werk bij de bank heeft hij er zeker een halfjaar voor spek en bonen bijgezeten. Ja, hij was aanwezig, maar daar was dan ook alles mee gezegd. Slapeloze nachten en een thuissituatie die al je aandacht opvreet, gaan je nu eenmaal niet in de kouwe kleren zitten. Dat kost ook veel geld, denkt u niet, een halfjaar lang niet kunnen functioneren op je werk? Evenals de therapie die ik nu krijg, aangezien bij mij onlangs de diagnose PTTS werd gesteld, die vermoedelijk voorkomen had kunnen worden als ik in de kraamtijd meer medische, praktische en emotionele hulp had gekregen.
Beste meneer Rutte, ik bedoel dit allemaal niet als een klaagzang. U moet het meer zien als een voorbeeld – zoals ik zijn er nog vele moeders die een moeizame start doormaken als hun baby geboren is. Omdat ze veel bloed verloren hebben, een totaalruptuur hebben opgelopen, aan een postpartum depressie lijden, een huilbaby hebben, een zorgintensief kind of kinderen hebben, of gewoon veel tijd nodig hebben om te wennen aan het moederschap. Die kunnen we toch niet allemaal aan hun lot overlaten, terwijl hun mannen intussen aan hun blijkbaar mannelijke plicht moeten voldoen? Ik geloof echt dat u het beste voorhebt met dit land. Maar kijk dan toch ook eens naar andere landen. In de rest van Europa is acht weken vaderschapsverlof de norm, in plaats van de twee schamele dagen waar onze mannen het mee moeten doen. In Duitsland krijgen vaders negen weken betaald verlof en krijgen beide ouders bovendien een jaar lang betaald verlof om onderling te verdelen. Een Franse vader kan 28 weken opnemen, een Noorse vader 46, een vader in Luxemburg een half jaar. En die landen zijn allemaal tot op heden niet failliet gegaan. Ik durf zelfs te beweren dat het een investering is, dat hele vaderschapsverlof. Ja, het kost even wat geld, maar gezinnen zullen er sterker uit komen. Ouders krijgen meer tijd om uit te vinden hoe ze de taken onderling het best kunnen verdelen, waardoor er minder op het bord van de moeders komt te liggen (iets wat onderzocht en bewezen is). Vaders én moeders zullen na het verlof beter presteren op hun werk, er zullen minder scheidingen en gebroken gezinnen zijn, en kinderen zullen erbij gedijen. Op een dag zal één van hen in uw schoenen staan, en een land leiden waar gelijkheid en emancipatie een vanzelfsprekendheid zullen zijn.
Maar kunnen we daar vandaag niet alvast mee beginnen? We leven immers niet meer in de Middeleeuwen. Zoals collega Vala ook al schreef: het is 2017. Laten we dan ook doen alsof het 2017 is. Een tijd die vraagt om betrokken vaders. Om voldoende support voor moeders. En om ouders die het sámen doen.
Met vriendelijke groet,
Janneke Jonkman
Lees ook: Papa heeft het nakijken: geen langer vaderschapsverlof in Nederland.
Meer lezen van Janneke? Volg haar op Instagram: #jannekejonkman
Janneke (45) heeft drie dochters: een tweeling van 8 en een peuter van 2. Over de tweelingzwangerschap en -hectiek van de eerste jaren schreef ze het boek O jee het zijn er twee. Tegenwoordig probeert ze vanuit intuïtie en creativiteit te balanceren tussen haar werk als schrijver en het moederschap van drie meiden. Je kunt haar belevenissen ook volgen op haar Instagram.
