Grote zorgen om ‘golf van burn-outs’ onder moeders door corona
Het aantal vrouwen dat kampt met burn-out klachten stijgt ieder jaar. In 2019 waren dat er ruim 1.5 miljoen. De cijfers voor 2020 zouden weleens nog veel slechter uit kunnen pakken. Want de coronacrisis zorgt bij veel vrouwen voor stress. Vooral bij moeders.
Het zijn alarmerende cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS): maar liefst 18 procent van de vrouwen kreeg vorig jaar te maken met burn-out klachten. Nog even en we zitten op een kwart van alle vrouwen in Nederland die zoveel stress heeft dat ze er letterlijk ziek van worden. Alarmerend, maar verrassend is het niet. Al jaren staan vrouwen in onze samenleving, met name de moeders, onder grote druk. Het grootste deel van de, zowel fysieke als emotionele zorg voor het gezin komt op onze schouders neer, daarnaast moeten we vaak werken en bovendien ook nog een bruisend sociaal leven hebben, aantrekkelijk te zijn voor onze partners en maatschappelijk betrokken zijn. De verwachtingen zijn torenhoog. Moeders worden geacht superhelden te zijn. Zelfs tijdens een wereldwijde gezondheidscrisis, terwijl de rest van de wereld huilend in een hoekje zit.
LEES OOK: Verjaardagsfitties en speelvetes: hoe corona ouders tegen elkaar opzet.
De grens is bereikt
Maar de coronacrisis zou er weleens voor kunnen zorgen dat we massaal onze capes aan de wilgen hangen. Simpelweg omdat er een grens is en daar stevenen we inmiddels hard op af. Wereldwijd zorgt het virus ervoor dat het toch al overvolle bord van veel moeders nog eens extra volgeladen wordt. Het zijn tenslotte de moeders die vaak een beroep hebben in een vitale sector, zoals de zorg en het onderwijs. Het zijn de moeders wiens werk vaak onverminderd doorgaat, waar het werk van veel andere mensen tijdelijk (deels) stil komt te vallen. Tegelijkertijd zijn het ook de moeders die het grootste deel van het thuisonderwijs van hun kinderen op zich hebben genomen en die ondertussen ook nog het huishouden proberen te bestieren dat plotseling veel meer tijd in beslag neemt door de lockdown. Dat is veel. Teveel. Straks, als we het virus onder controle hebben en we het leven weer enigszins kunnen oppakken is de vraag of dat überhaupt nog wel mogelijk is. We zouden dan namelijk weleens een heleboel mensen kwijt kunnen zijn. En hoe moet het zonder al die moeders?
Ingebakken zorgzaamheid
Volgens Rene Poos, onderzoeker volksgezondheid bij het RIVM, hebben vrouwen sowieso vaker last van stress omdat ze een hoge mate van emotionele betrokkenheid hebben bij wat ze doen. De coronacrisis verhoogt die emotionele betrokkenheid nog eens extra, omdat de ingebakken zorgzaamheid die vrouwen en vooral moeders nou eenmaal vaak hebben nu helemaal in de overdrive gaat. Therapeut Nelly ter Voert vreest daarom voor een ‘golf van burn-outs’ onder moeders, als gevolg van de coronacrisis. “Moeders vormen een belangrijk deel van onze samenleving,” aldus Ter Voert, “Wanneer zij uitvallen leidt dat niet alleen tot maatschappelijke ontwrichting, maar ook tot economische schade.” Inderdaad. Want wat als al die juffen, verpleegkundigen, verzorgenden, peuterleidsters en al die andere moeders die zich de afgelopen maanden het vuur uit de sloffen hebben gelopen met z’n allen instorten als de maatschappij zich net weer een beetje aan het herstellen is van de klappen die het virus heeft uitgedeeld? Dan is er heel veel werk dat niet meer gedaan kan worden en zijn er heel veel kinderen met een moeder die hen niet meer kan geven wat zij nodig hebben. En storten we dus van de ene crisis, zo de andere crisis in.
Fundamenten van de samenleving
Zoals tijdens zoveel belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis al zo vaak is gebeurd, wordt ook dit keer de rol en het belang van het welzijn van vrouwen ontzettend onderschat en bovendien ondergewaardeerd. Dat is niet alleen onterecht en bovendien discriminatie en seksisme, het is vooral ook heel erg zonde. Als we meer waarde zouden hechten aan vrouwen, moeders, en alles wat zij doen in en voor de maatschappij dan zou dat die maatschappij aanzienlijk helpen tijdens en na een crisis. Vrouwen vormen, met hun emotionele betrokkenheid, hun zorgzaamheid en hun grote aandeel in het draaiende houden van vitale sectoren, heel vaak de fundamenten van de samenleving. Uiteindelijk wil je dat die blijven staan: die fundamenten. Maar in plaats daarvan zijn het die fundamenten die we vaak als eerste omver slaan, omdat we er zo aan gewend zijn dat we er geen oog meer voor hebben en de ondersteuning waarop we ons leven uitbouwen voor lief nemen. Maar zoals dat nou eenmaal gaat: alles eindigt altijd bij waar het ooit begonnen is: bij de basis dus. En als je er niet voor zorgt dat die stevig is, kun je iedere keer weer helemaal overnieuw beginnen.
LEES OOK: Nee, we zijn geen aanstellers! Het moderne moederschap is zo leuk nog niet.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
