Man, wees niet zo op je pik getrapt – en gun je vrouw haar succes
Er is de laatste tijd veel te doen geweest over de weinig ambitieuze Nederlandse vrouw. De Nederlandse vrouw die geen carrière wil maken en daarmee haar eigen emancipatie in de weg zit. Maar wat is het aandeel van de Nederlandse man daarin? Want de Nederlandse vrouw mag dan misschien niet zo geëmancipeerd zijn, maar is de Nederlandse man dat dan eigenlijk wel?
Onlangs kwam het Sociaal Cultureel Planbureau met verontrustende cijfers: een groot deel van de vrouwen in Nederland is niet financieel onafhankelijk. Dat komt omdat ze allemaal parttime werken en dus geen toereikend salaris verdienen om zichzelf te kunnen bedruipen. Er ontstond nav dat rapport een verhitte discussie in de samenleving over de falende emancipatiegeest van de vrouwen in ons land. De beschuldigingen lijken grotendeels terecht: vrouwen in Nederland geven zelf vaak aan helemaal niet fulltime te wíllen werken. Een baantje van 16, of hooguit 24 uur vinden ze voldoende en ze hebben er geen problemen mee voor hun levensonderhoud grotendeels afhankelijk te zijn van hun man. Een inderdaad weinig geëmancipeerde houding, waar ik, als fulltime werkende vrouw die streeft naar gelijkheid, persoonlijk wel door geschokt ben en die ik zelfs best verwerpelijk vind. Echter, vergeten we hierbij niet een belangrijke factor mee te nemen in de analyse? Namelijk die van de mannen in de Nederlandse samenleving? Want hoe zit het daarmee? Zouden die misschien ook van invloed kunnen zijn op de houding die vrouwen hebben tov carrière en gelijkheid? Er wordt namelijk de laatste tijd altijd wel geroepen dat de heren graag willen emanciperen, maar ik waag dat te betwijfelen. En recent onderzoek onderschrijft mijn scepsis.
LEES OOK: Papa heeft een postnatale depressie (of stelt papa zich een beetje aan?).
Sendhil Mullainathan, econoom aan de Amerikaanse Harvard University, kwam namelijk tot de conclusie dat vrouwen niet alleen te maken krijgen met de zogenaamde ‘boete voor het baren’ (na het krijgen van hun eerste kind daalt het inkomen van een vrouw zo’n 30 procent tov dat van een man, een inkomenskloof die daarna nooit meer gedicht wordt), maar ook met een ‘boete voor succes’. Vrouwen met grote ambities, belangrijke banen en met hoge salarissen lopen een grotere kans dat hun relatie op de klippen loopt. Waarom? Omdat mannen het niet prettig vinden als ze overvleugeld worden door hun vrouw. Een beetje aan de weg timmeren is allemaal leuk en aardig, maar het moet vooral niet te gek worden, vinden de heren. Zij moeten nog steeds wel kostwinner zijn en het meest succesvol op professioneel gebied. Vrouwen met lijvige ambities worden al snel bedreigend en zijn dus geen ‘marriage material’. Daar zijn vrouwen zich terdege van bewust. En dus houden ze zich klein, ook als hun potentieel groot is.
Een onderzoek onder Amerikaanse studenten, getiteld Acting Wife, laat zien dat vrouwen in groepsverband (en dus in het gezelschap van potentiële partners) meestal claimen minder grote ambities te hebben dan als ze individueel ondervraagd worden. Ze weten namelijk dat dat hen aantrekkelijker maakt voor het andere geslacht, omdat mannen dan niet bang zijn door hen overschaduwd te worden. En laten we wel wezen: niemand wil alleen blijven. Uiteindelijk vinden de meeste vrouwen een gelukkige, duurzame relatie, ons leven met iemand kunnen delen, nog altijd belangrijker dan carrière maken. Dus maken vrouwen een afweging: of een leven lang alleen, of een beetje inleveren, maar niet eenzaam sterven? Tja, ik vind het niet zo gek dat die keus dan snel gemaakt is. Maar absurd en tragisch is het natuurlijk wel. Want het betekent dus dat we onszelf structureel wegcijferen voor het, kennelijk nogal broze, ego van mannen. En daarmee doen we onszelf en de wereld eigenlijk enorm tekort.
Zelf heb ik het ook aan den lijve ondervonden en het is één van de redenen waarom ik bij mijn ex-man ben weggegaan. Hij trok het namelijk bijzonder slecht toen ik, na vier jaar thuis te zijn geweest met de kinderen, zelf weer wat succes begon te oogsten op professioneel gebied. Het feit dat ik niet langer alleen maar in dienst stond van hem en zijn gezin, dat ik steeds meer aanzien begon te verwerven bij de buitenwereld, hem niet meer nodig had om in mijn levensonderhoud te voorzien, beviel hem niks. Hij heeft het nooit met zoveel woorden gezegd, maar het was overduidelijk. Zijn alpha-positie in de relatie (een positie die, wat mij betreft, helemaal niet bestaat) kwam in het gedrang en dat kon hij gevoelsmatig, en weliswaar waarschijnlijk grotendeels onbewust, niet handelen. Het zorgde bij hem voor een identiteitscrisis, omdat hij zich als man altijd had opgetrokken aan die status. Zich er als huwelijkspartner door gedefinieerd had gevoeld. En wat was hij dus nog zonder die positie? Wat mij betreft gewoon nog steeds dezelfde. Maar hij zag het als tweede viool spelen. En dat was niet waar hij op onze huwelijksdag voor had getekend.
Ik roep al heel lang dat heel veel mannen helemaal niet willen emanciperen, alle juichberichten over zorgvaders met een diepgewortelde wens om luiers te verschonen ten spijt. De realiteit is helaas nog steeds dat de meeste mannen voornamelijk de top dog willen uithangen, omdat ze daar een grote piemel van krijgen en dus helemaal niet zitten te wachten op een vrouw die professioneel en daarmee vaak ook financieel meer in de melk te brokkelen heeft dan hij. Mannen die het echt niks kan schelen als hun vrouw meer succes heeft dan zij, zijn bijzonder dun gezaaid. Het is dat je dat tegenwoordig natuurlijk eigenlijk niet openlijk meer kan zeggen en dus pretendeert menig man dat hij een powervrouw heus übergeil vindt, maar er zijn er veel die het excuus dat ze van hun werkgever echt niet parttime mogen gaan werken zodat ze ook een deel van de zorgtaken in het gezin op zich kunnen nemen maar wat gretig gebruiken, zodat ze zich ervan verzekerd zien dat moeder de vrouw toch altijd in zijn kielzog blijft hobbelen, ipv hem voorbij te streven. En dus kiezen de vrouwen altijd maar weer eieren voor hun geld en trekken genadig aan het kortste eind. Want die pik waar hij zo trots op is, daar willen we tenslotte niet op trappen.
Het lijkt me tijd dat die mannen eens een beetje ballen kweken en hun eigen ego’s niet proberen op te krikken over de ruggen van hun vrouwen. Want een echte man laat zich niet intimideren door een vrouw met succes. Een echte man ontleent zijn eigenwaarde niet aan hoe superieur hij is tov zijn vrouw. Een echte man ontleent zijn eigenwaarde aan zichzelf en de goede kwaliteiten die hij bezit, ongeacht of hij daar nou een dik salaris of enorme naam en faam mee verdient of niet. Al was zijn vrouw Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties en hij werkeloos, dan zou dat voor de relationele verhouding tussen hen nog steeds niet uit moeten maken. Status en geld zouden niet moeten bepalen hoe je je tot elkaar verhoudt, alleen de liefde die je voor elkaar koestert en de band die je samen hebt is daarvoor belangrijk. Het is tenslotte al erg genoeg dat mannen en vrouwen anno 2018 nog steeds niet op gelijke voet staan. Maar zolang we zelfs thuis een glazen plafond hebben hangen waar we niet doorheen kunnen breken, gaat er natuurlijk nooit iets veranderen.
LEES OOK: Waarom je je als werkende moeder niet hoeft te verantwoorden naar je kind.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
