Ongeboren babies van moeders die tijdens de zwangerschap roken, drinken, of drugs gebruiken zouden onder toezicht moeten worden gesteld. De Raad voor Strafrechtstoepassing is van mening dat hun moeders gedwongen zouden moeten worden te stoppen met roken, de wijntjes aan de wilgen te hangen, of af te kicken. Weigeren de moeders dat, dan lopen ze de kans op uithuisplaatsing van de baby na de geboorte, een dwangsom, of zelfs een gevangenisstraf. De Raad van Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft dat advies recent aangeboden aan staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie. De RSJ pleit voor expliciete wettelijke bescherming van het ongeboren kind tegen de eigen moeder. Want ieder kind heeft recht op een zo goed mogelijke start.
Ieder jaar worden er in Nederland vijfhonderd babies geboren met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Deze aandoening wordt veroorzaakt door alcoholgebruik tijdens de zwangerschap en kan voor ernstige complicaties bij het kind zorgen, zoals bijvoorbeeld een laag geboortegewicht, groeistoornissen en neurologische afwijkingen. Roken kan leiden tot het slecht of zelfs niet meer functioneren van de placenta en ook zorgen voor kinderen met een te laag geboortegewicht. Om over de gevolgen van het gebruik van (hard)drugs tijdens de zwangerschap nog maar te zwijgen. Alhoewel op dit moment al jaarlijks zo’n 300 ongeboren kinderen onder toezicht worden gesteld, is hierover wettelijk niks vastgelegd. Daardoor gaat er nu veel tijd verloren, aangezien door instanties lang geaarzeld wordt voor er actie wordt ondernomen. De RSJ is van mening dat veel ellende voorkomen kan worden door vroegtijdig en preventief ingrijpen.
Lees ook: Shocking! De gevolgen van (teveel) alcohol tijdens je zwangerschap.
Zeker de eerste 24 weken van de zwangerschap wordt er nauwelijks ingegrepen, als een zwangere narcotica blijkt te gebruiken. De reden hiervoor is dat de foetus dan nog als niet levensvatbaar wordt gezien en abortus nog is toegestaan. Echter, juist tijdens die eerste 24 weken kan de foetus veel schade worden toegebracht door het gebruik van verdovende middelen. Volgens de RSJ is een kind vanaf de conceptie beschermenswaardig en heeft de dragende moeder de plicht zo goed mogelijk voor haar ongeboren kind te zorgen. Doet zij dit niet, dan worden daarmee de rechten van het kind geschonden en moet er dientengevolge worden ingegrepen. Jeugdhulpverleners moeten de gebruikende moeders er toe aanzetten af te zien van verslavende middelen, of zich zelfs te laten behandelen in een kliniek. Een ander idee is het in het leven roepen van zogenaamde ‘zwangerschapshuizen’ waar aanstaande moeders naartoe kunnen worden gestuurd om verplicht een behandeling te ondergaan.
Dat zijn geen halve maatregelen. Op zich begrijpelijk, want een kind is een kind, ook al is het dan nog niet geboren. En je slaat jezelf voor je kop als die paar sigaretjes je een prematuurtje in de couveuse opleveren. Maar, wie heeft er niet een vriendin die tijdens haar zwangerschap weleens een glaasje wijn heeft gedronken, of een gezelligheidssigaretje heeft opgestoken? Misschien heb jij dat zelf ook weleens gedaan. Niet omdat je onverantwoordelijk bent, of je kind moedwillig in gevaar wilde brengen. Maar gewoon, omdat je dacht dat het wel kon. En omdat het vlees soms zwak is. Natuurlijk, grootverbruikende moeders, die zijn waarschijnlijk het beste af in een kliniek, met professionele hulp. Maar betekent deze op handen zijnde wetsmaatregel dat ook dat ieder zwangere die af en toe een biertje drinkt het risico loopt op een tijdje in de bak? Gaat dat niet wat ver? Vooropgesteld: ik raad iedere zwangere aan, laat de boel gewoon maar negen maanden staan. Een spa’tje rood is ook best lekker. En dat lijntje vind ik sowieso geen goed idee. Of je nou zwanger bent of niet. Maar waar ligt dan precies de grens? Want de bak in voor één sigaretje…? Dat gaat misschien een beetje ver.
Lees ook het interview met Moniek, wiens moeder dronk tijdens de zwangerschap.
Vala van den Boomen (38) is moeder van drie kinderen: een zoon van 10, die autisme heeft, en twee dochters van 8 en 4 jaar die beiden het Syndroom van Ehlers-Danlos hebben (net als zijzelf). Op Me-to-We schrijft ze over het reilen en zeilen in haar enigszins gemankeerde, maar wel erg leuke gezin. Met haar artikelen hoopt ze andere moeders een hart onder de riem te steken en wat nuchterheid (en het nodige sarcasme) te brengen in de hysterie die het ouderschap van tegenwoordig vaak is. Je vindt haar verhalen ook op Vala.nl.
