Schokkend: vrouwen lijden onnodig veel pijn bij de bevalling. En dit is waarom
Heb jij een helse bevalling gehad, een spoedkeizersnede, of ben je naderhand blijven zitten met bekkenbodemklachten? Je bent niet de enige. Veel bevallingen monden in Nederland uit in een onnodig drama, terwijl uit onderzoek blijkt dat dat voorkomen kan worden.
Bevallen is gevaarlijk. Hoe natuurlijk en mooi ook, het blijft altijd een aanzienlijk risico. Je zou dus zeggen dat we er in het geciviliseerde westen alles aan doen om dat risico zo klein mogelijk te maken. Dat valt echter nogal tegen. Zeker in Nederland, waar we geneigd zijn een bevalling koste wat het kost op z’n beloop te laten en pas in te grijpen als er echt dikke stront aan de knikker en acute nood aan de man is. De filosofie daarachter is in theorie heel mooi: een vrouwenlichaam is gemaakt om te baren, dus de natuur regelt het doorgaans allemaal prima zelf. Maar de praktijk pakt helaas niet zelden anders uit. Maar al te vaak gaat het niet van een leien dakje. Wat in vroeger tijden weinig anders was dan een kwestie van domme pech en helaas niks aan te doen, maar heden ten dage gaat die vlieger niet meer op. Voorkomen is nou eenmaal beter dan genezen en er valt heel veel te voorkomen. Dat blijkt nu ook weer uit onderzoek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
LEES OOK: Trots op je natuurlijk bevalling? Wat een onzin?
Hoofd te groot, bekken te klein
Wat is namelijk de oorzaak van veel bevallingsleed? De hoofdjes van veel baby’s zijn eigenlijk te groot om door het bekken van de moeder te passen. De evolutie en het feit dat we rechtop zijn gaan lopen heeft er namelijk voor gezorgd dat baren voor mensenvrouwen niet zo eenvoudig meer is als de natuur het in eerste instantie had bedoeld. Ieder jaar eindigen zo’n 15.000 bevallingen in Nederland in een spoedkeizersnede, en bij veel bevallingen die wel natuurlijk verlopen hebben vrouwen heel veel pijn en houden zij er bovendien blijvende schade en klachten aan over. Volgens gynaecologen uit UMCG is dat helemaal niet nodig en daarnaast bovendien makkelijk te voorkomen. Hoe dan? Heel simpel: met een echo tijdens de bevalling. Wanneer een vrouw 10 cm ontsluiting heeft en dus mag gaan persen kan een echo-apparaat op de schaamlip worden gezet, waardoor de hoek van het schaambeen van de moeder ten opzichte van het hoofdje van de baby in kaart gebracht kan worden. Blijft die te scherp dan kan dat een aanwijzing zijn dat het beter is te kiezen voor een keizersnede, omdat de kans aanzienlijk is dat het kind niet door het geboortekanaal past. Dit kan een hoop spoedkeizersnedes schelen, die doorgaans ingewikkeld zijn omdat de baby dan al zo diep in het geboortekanaal ligt, dat er behoorlijk gewrikt en getrokken moet worden om het er toch nog via de buik uit te krijgen, met alle gevolgen van dien. Gevolgen die, voor zowel moeder als kind, vaak niet gering zijn. Zuurstofgebrek, gebroken ledematen, bloedingen, gescheurde baarmoeders en onherstelbare bekkenschade, dat is tenslotte geen kattenpis.
Belang van de moeder is ondergeschikt
Volgens de gynaecologen uit het onderzoek ligt de focus van de geboortezorg in Nederland voornamelijk bij het kind en wordt het welzijn en belang van de moeder vaak vergeten. Terwijl die natuurlijk net zo goed essentieel zijn bij een bevalling. Persoonlijk denk ik wel dat hier een behoorlijke kern van waarheid in zit. In Nederland zijn de belangen van vrouwen en moeders sowieso op heel veel gebieden nog steeds ondergeschikt en dat begint inderdaad al bij de zwangerschap. Ik heb zelf het verschil ervaren met baren in een ander land, aangezien mijn oudste twee in Amerika geboren zijn en mijn derde hier in Nederland. Waar ik in de VS aan de lopende band gecontroleerd en scherp in de gaten gehouden werd, was het in Nederland een kwestie van de dood of de gladiolen en we zien wel waar het schip strandt. De verloskundige wist me aan het eind van mijn derde zwangerschap te vertellen dat ik hoogstwaarschijnlijk een enorm groot kind onder mijn huid droeg (wat ik gezien de omvang van mijn buik en de kracht van de schoppen zelf inmiddels ook wel had geconcludeerd), maar dat we gewoon maar moesten afwachten of ik het eruit geperst kreeg. Gelukkig was het niet mijn eerste en had zes jaar moederschap me geleerd te vechten voor mijn eigen zaak en dus heb ik stipt met 40 weken een gynaecoloog gedwongen me aan te sluiten op een infuus met weeënopwekkers, waarna ik middels een voorspoedige bevalling mijn dochter baarde, die inderdaad een enorm hoofd had. Een hoofd dat met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vast was komen te zitten in mijn nogal kleine lijf, als het de kans had gekregen nog twee weken langer door te groeien (wat het geval was geweest, aangezien ik altijd enorm overtijd ga en dat dus, zoals de verloskundige zelf ook vrolijk zei, ‘waarschijnlijk nu ook weer zou gebeuren’). Maar die totaalruptuur, die liet ik me dus niet in maag splitsen. En hun spoedkeizersnede mochten ze van mij ook houden.
Ik heb het al eerder gezegd: kunnen we in dit land nou eens ophouden met dat Calvinistische bevallen? Ik pleit heus niet voor totaal gemedicaliseerd baren en als het allemaal gaat zoals het moet, dan zeg ik: gaat heen en vermenigvuldigt u vooral geheel natuurlijk. Maar gaat het níet zoals het moet, laten we daar dan ook onze ogen niet voor sluiten en op tijd ingrijpen. Omdat dat in veel gevallen gewoon kán. Dus waarom zouden we dat dan niet dóen? Leuker kunnen we de tour de force die bevallen sowieso al is niet maken, maar makkelijker in sommige gevallen gelukkig wel. Even een echo maken en minder moeders hebben een onderkantje dat aan flarden ligt en minder baby’s die met opstartproblemen beginnen aan het leven. Dat lijkt mij een win-win situatie. Dus beste mensen, waarom nog steeds zo moeilijk doen, als het ook veel makkelijker kan? Zo’n bevalling is al moeilijk genoeg.
LEES OOK: 17 Dingen die ik niet zag aankomen toen ik moest bevallen.
Vala van den Boomen (41 jaar) heeft drie kinderen: een zoon van 12, die autisme heeft, en twee dochters van 10 en 6 jaar, die de chronische aandoening EDS hebben, net als zijzelf. Ze is getrouwd met Mario en werkt als beleidsmedewerker in de Tweede Kamer. De eerste tien jaar van haar moederschap heeft Vala niet geslapen, omdat haar kinderen altijd wakker waren. Die schade probeert ze nu in te halen. En dat is hard nodig, want de puberteit staat voor de deur. Dat brengt weer heel nieuwe uitdagingen met zich mee, dus heeft ze al haar krachten nodig.
